İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Başkanı Eylem Ulutaş Ayatar, İzmir’de 1 milyona yakın yapı stoku olduğunu, gecekondu, kaçak ve ruhsatsız yapıların bu yapıların yüzde 40’ını oluşturduğunu belirtti. Bu yapıların da zelzele riski taşıdığını söz eden Ayatar, “Sadece kaçak, gecekondu, imar affıyla kayıt altına alınan yapılar değil, ruhsatlı yapıların büyük bir kısmında de sorun var” dedi.
Türkiye’nin üçüncü büyük kenti İzmir’deki gecekondu, kaçak ve ruhsatsız yapılar, sarsıntı riski açısından tehlike içeriyor. İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Başkanı Eylem Ulutaş Ayatar, İzmir’de 1 milyona yakın yapı stoku olduğunu belirtti. Zelzele riskine de dikkat çeken Ayatar, “Bu yapıların içerisinde, yapılaşmanın yasak olduğu alanlarda bulunan yapılar var, ‘gecekondu’ diye tabir edilen var, planlı alanlarda ruhsatsız, kaçak yapılar var. Bu yapılar, alan bazında kentin yüzde 40’nı oluşturuyor. İmar affından faydalanan yapılar da mevcut. Daima gelen imar afları buradaki büyük yekunu daha da artırıyor. Kentteki yapıların yaklaşık yüzde 10’u aktüel mevzuata nazaran, yüzde 50’si de evvelki mevzuata nazaran yapıldı. İzmir’deki yapı stokunu düşündüğümüzde, çok büyük bir alanda bulunan yapının sarsıntı riski açısından tehlike içerdiğini tabir etmek gerekir” diye konuştu.
“Ruhsatlı yapıların büyük kısmında de sorun var”
İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından gerçekleştiren kentsel dönüşüm çalışmalarının tartıyla yüzde 40’lık alana nazaran yapıldığını lisana getiren Ayatar, “İnşaat Mühendisleri Odası olarak, planlı alanlardaki ruhsatlı yapılar da sıkıntılarımız olduğunu söz ediyoruz. 30 Ekim İzmir sarsıntısı de maalesef bu söylemimizi acı bir formda doğruladı. Sarsıntıda çok sayıda bina hasar aldı, yıkılan yapılarımız oldu. Hasebiyle aslında yekun çok daha büyük, yalnızca kaçak, gecekondu, imar affıyla kayıt altına alınan yapılar değil, ruhsatlı yapıların büyük bir kısmında de sorun var” dedi.
“Kentlerimizi tekrar inşa etmemiz gerekiyor”
“Kentsel dönüşüm tezli bir kavram” diyen Ayatar, şöyle devam etti:
“Yapı güvenliği çok değerli bir mevzu fakat birebir vakitte inançlı, sağlıklı bir etraf, alt yapısı, ulaşımı, su ve kanalizasyon hizmetleriyle bir arada bir bütün olarak pahalandırmak lazım. Toplumun refahını arttıracak bir dönüşüm gerekiyor. Münasebetiyle öncelikle bilimsel temelli çalışmaların üretilmesi gerekiyor. İzmir Büyükşehir Belediyesi, İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Şubesiyle yaptığı protokol kapsamında 30 Ekim sarsıntısı sonrası yapı stoku envanter çalışmasını gerçekleştirdi. Bayraklı ve Bornova ilçelerinde tamamlandı. Çalışmalarda bina bazında değerlendirmeler yapılıyor. Alan bazında yanlışsız bir planlamayla kentlerimizi tekrar inşa etmemiz gerekiyor.”
“Güvenli olup olmadıklarının test edilmesi gerekiyor”
İzmir’de yapıların yüzde 40’ını oluşturan mühendislik hizmeti almamış yapılara müdahale edilmesi gerektiğini vurgulayan Ayatar, bu yapıların zelzele riski taşıdığını söyledi. Ayatar, “Diğer yandan ruhsatlı, planlı alanlarda yapılan yapılarla ilgili, nüfusun ağır yaşadığı alanlarda yapı stoku, envanter çalışmasının tamamlanıp, yapılara dair hareket planının harekete geçmesi gerekiyor. Kentin yüzde 40’lık alanını oluşturan mühendislik hizmetini almamış yapılarının yanı sıra mühendislik hizmeti aldığı söz edilen, resmileştiren yapıların teğe bir zelzele tahlillerinin yapılması ve inançlı olup, olmadıklarının test edilmesi gerekiyor” dedi.
“İmar barışı bir daha gündeme gelmemeli”
İmar barışının tekrar gündeme gelmesini pahalandıran Ayatar, “6 Şubat sarsıntısı öncesinde de gündeme gelmişti, zelzele nedeniyle ertelendi. Yine gündeme geldi. Yalnızca İzmir için değil, ülke için büyük bir sorun. Yapılar kişinin beyanıyla resmileştiriliyor. Lakin asıl olan şey bu yapıların dönüştürülmesi, bu sağlanmıyor. 6 Şubat sarsıntısında imar affından faydalanan birçok binanın yıkıldığını gördük. İmar barışı, bir daha gündeme gelmemesi gereken bir husus. Yapı üretim sürecini yine değerlendirmeye muhtaçlığımız var. Uzman mühendislik kavramını önemsiyoruz. Ustaların nitelikli olması gerekiyor. Kontrol sistemi tam olarak işlemiyor. Hasebiyle yeni bir yapı üretim sisteminin hayata geçirilmesi gerekiyor. Bugün yaptığımız yapılardan yarın tasaya kapılmamamız gerekiyor. Mevcut yapı stoku için de bilimsel bir çalışma gerçekleştirilip, mahallî idare, merkezi yönetim, el birliğiyle adım atmamız gerekiyor. Çok sıkıntı bir husus. Bu zorluğu da tek başına bir belediyenin yapması mümkün değil. Merkezi yönetim, mahallî idare olmadan asla yapamaz. Üniversitelerin, meslek odalarının dayanağını alarak, el birliğiyle vatandaşın da bu işin içerisine gelmesiyle çalışmaları bir an evvel başlatmamız lazım” diye konuştu.