Meteoroloji bilgilerine nazaran, Yozgat, Kırıkkale, Kırşehir ve Nevşehir’de yaşanan şiddetli ve orta derecede kuraklık ekilen tahılın çimlenmesini geciktirdi.
Meteoroloji Genel Müdürlüğünün 2022 Eylül-Kasım periyodu kuraklık haritasına nazaran, Orta Anadolu’da Yozgat, Kırıkkale ve Kırşehir “şiddetli kurak”, Nevşehir ise “orta şiddette kurak” vilayetler ortasında yer alıyor.
Yozgat Bozok Üniversitesi Rektör Yardımcısı ve Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Güngör Yılmaz, , son devirde kentte kuraklığın tesirinin hissedildiğini söyledi. İç Anadolu’da kar ya da yağmur biçimindeki olması gereken yağışın geciktiğine dikkati çeken Yılmaz, “Orta Anadolu’da şu anda, ekilen tahılların olağan kaidelerde çimlenmiş hatta kardeşlenmeye başlamış olmasını isteriz. Şu an prestijiyle yağışların az ya da gecikmiş olmasından ötürü yalnızca çimlenmiş ve tek yaprak periyodunda olduğunu görüyoruz. Şimdi ileri seviyede bir kardeşlenme yok.” diye konuştu.
“Topraktaki nem güzelce azalırsa o vakit külfet yaşanabilir”
Yılmaz, toprakta gereğince nem bulunduğunu belirterek, “Bu nem bitkiyi ne kadar tolere edebilir, ona bakmak lazım. Şu an prestijiyle toprakta yaklaşık yüzde 70 civarında nem var. Nem oranı düşer, yağışlar olmaz, kar olmaz, topraktaki nem düzgünce azalırsa o vakit kahır yaşanabilir.” değerlendirmesinde bulundu.
Divanlı Mahallesi çiftçilerinden İlhami Karameşe, mevsimin kurak geçtiğini, fazla yağış olmadığını lisana getirdi.
Normal kaidelerde bugünlerde yarım metre kar olması gerektiğini anlatan Karameşe, “Allah’tan ümit kesilmez, inşallah yağmur ve kar yağar, bereketli yıl olur. 500 dönüm arpa ve buğday ektim.” tabirlerini kullandı.
Çiftçi Mehmet Canbolat da kuraklık nedeniyle kaygılı olduklarını, bu periyodu tarla sürerek değerlendirdiklerini belirtti.
Kırıkkale’ye uzun yıllar ortalamasının çok altında yağış düştü
Kırıkkale Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Organik Tarım Programı Dr. Öğretim Üyesi Taşkın Erol, Meteorolojinin datalarına bakıldığında Kırıkkale ve Kırşehir’in olduğu bölgede yüzde 60’ın üzerinde kuraklık yaşandığına işaret etti.
Kuraklığın üreticiler için çok büyük sorun oluşturduğuna değinen Erol, şunları kaydetti:
“Özellikle ekim ayında yağışların azlığı, bitkilerin topraktan çıkmamasına sebep oldu. Yalnızca çıkışların olmaması değil, gübrelerin de aktifliğinin düşmesine yol açtı. Türkiye genelinde 1 Ekim-30 Kasım tarihleri ortasında Kırıkkale en fazla kuraklık yaşayan vilayet. Yaklaşık 22 milimetre yağış düşmüş. Uzun yıllar ortalaması 45 milimetrenin üzerindeydi. Bölgemizde tahıl yetiştirilen yerlerin kışa çimlenmeden girmesi, tohumların toprakta canlılıklarını kaybetmelerine münasebetiyle da baharda daha seyrek bir çıkış yapmasına sebep olacak üzere görünüyor. Şu andan itibaren bütün şartlar güzel gitse dahi randımanlarda yüzde 15-20 civarında kayıp geleceğini görüyoruz.”
Keskin ilçesinde çiftçilik yapan Köksal Kaya, yaklaşık 3 ay evvel tohumun toprağa düştüğünü fakat bitkilerin çimlenme sürecinin geciktiğini lisana getirerek, “Şu anda kuraklık gözüküyor lakin inşallah devam etmez. Üretmek lazım, üretmeyince bu herkese yansır. İnşallah 2023 yılı yağışlı geçer.” görüşlerini paylaştı.
“Yeterli yağış olmadığı için eser güçsüz kalıyor”
Kırşehir Ziraat Odası Başkanı Sinan Purcu, il genelindeki kuraklık nedeniyle çiftçilerin kaygı içinde olduğunu söyledi.
Kendisinin güz periyodunda 750 dekar alana arpa ve buğday ektiğini fakat kâfi yağış olmadığı için eserin güçsüz kaldığını vurgulayan Purcu, “Güz ekimleri yapıldı. Bu ekimler yapıldıktan sonra yağmur beklendi. Kâfi yağış olmadı. Vaktinde ve kâfi yağış olsaydı bitki kışa güçlü biçimde girecekti. Kışın karını, soğuğunu alarak bahara daha güçlü girecek, sapa kalkma daha güçlü olacaktı. Maalesef bu olmadı.” değerlendirmesini yaptı.
Kış ayında olunmasına karşın kar yağışını göremediklerini aktaran Purcu, şöyle devam etti:
“Güzlük ekimleri ektik. Bahar ekimleri var bir de. Ayçiçeği, nohut, mercimek, aspir üzere. Toprağı işlememiz için yağış gerekiyor. Yağış olmazsa eserlerin gelişimi ve randımanı düşecek. Yerlerimin bir kısmını da nohut, ayçiçeği, mısır için bahar ekimini bekletiyorum. Bahar için de telaşlıyız. Yağış olmazsa maliyet artar. 2-3 kez sulayıp kurtaracağımız yerleri 7-8 kere sulamamız gerekecek.”
Nevşehir’de de kuraklık tesirli oluyor
Nevşehir Ziraat Odası Başkanı Kahraman Kaya, toprağın kâfi yağışı almaması halinde vilayet genelindeki kuraklık riskinin daha da artabileceğine dikkati çekti.
Arpa, çavdar, buğday üzere eserlerin çimlenmesinde ıstırap yaşandığına değinen Kaya, “İnşallah bundan sonraki süreçte yağış olur yoksa eserlerde randıman kaybı olur. Arz, talebi karşılamayacağından tüketiciye de olumsuz yansıma olur. 2023 yılında ülkemiz ve tüm çiftçiler ismine yağışlı bereketli bir yıl olmasını temenni ediyoruz.” dedi.
Patates üreticisi Hacı Metin Süt de yörede kuraklık boyutunun artmaya devam ettiğini, son aylarda aralıklarla tesirli olan yağışların istenilen düzeyde olmadığını belirtti.
Yağışsız geçen sürecin tarımda rekolteyi olumsuz istikamette etkileyeceğini söyleyen Süt, “Üretim sürecinden hasat sürecine kadar her vakit suya muhtaçlık duyulmaktadır ve suya sıkışan eserler hastalığa karşı dayanıksız duruma düşer. Nisan ve mayıs ayına kadar kar yağışı ve akabinde ilkbahar yağmurları olursa istenilen talep karşılanabilir.” diye konuştu. (AA)